Deep Dive: Was er fraude in het spel bij het faillissement van Celsius?

Celsius was een miljardenbedrijf dat klanten, naar eigen zeggen, hielp los te koppelen van de banken. Ze gaven forse rentes wat bij veel mensen de interesse wekte.

Sinds hun oprichting in 2017 wist het bedrijf 25 miljard aan kapitaal van gebruikers binnen te slepen. Hun marketing slogan luidt als volgt: “Celsius biedt financiële vrijheid dat niet gepaard gaat met een prijskaartje”. Dat prijskaartje bleek er op een later moment wel degelijk te zijn toen het bedrijf zich in juni failliet verklaarde. Veel klanten verloren grote sommen met geld. Men ging lange tijd uit van incompetentie, maar langzamerhand is er steeds meer bewijs te vinden dat er fraude in het spel was. 

Het verkooppraatje van Celsius

Om een goed beeld te krijgen hoe Celsius zich tot een miljardenbedrijf wist te vestigen is het belangrijk om te weten hoe het bedrijf zoveel klanten wist aan te spreken. Het bedrijf kwam met een interessante propositie. Celsius beloofde door middel van crypto de centrale macht van banken over te nemen en beloofde daarnaast de winst eerlijker te distribueren naar hun klanten. Zogezegd zou 80% van alle winsten naar klanten gaan en kon je daardoor meer dan 8% rente vergaren op je kapitaal. 

Banken zouden volgens CEO Alex Masinksy erg veel verdienen aan hun klanten terwijl diezelfde klanten voor hun spaargeld het slechts met erg lage rentes moesten doen. Als voorbeeks nemen veel banken volgens Alex hoge percentage (rond de 24%) in rekening voor het lenen van geld op je kredietkaart. Tegelijkertijd betalen banken hun klanten extreem lage percentages van rond de 0,1%. 

Daarnaast beloofde de CEO dat Celsius veiligheid hoog in het vaandel had staan. Hij zei het volgende “Wat Celsius doet, is mensen echt helpen om op een veilige manier in deze omgeving te navigeren. Dus als je een Celsius-wallet gebruikt, weet je, ik ga opbrengst verdienen en die blijven veilig in een kluis. Celsius heeft het huiswerk al gedaan en heeft uitgezocht wat veilig is. Normaal gesproken vertrouwen we mensen waarvan we denken dat ze in ons belang handelen, maar wat als deze mensen niet in ons belang handelen?” Celsius zou miljarden dollars aan liquiditeit hebben gehad waardoor iedereen die geld op wilde nemen, dat eenvoudig kon doen.

Het faillissement

Van die veiligheid bleek niets minder waar. Op 12 juni 2022 stortte Celsius zonder waarschuwing in elkaar. Het bedrijf moest, relatief onverwachts, de deuren sluiten na het omvallen van Terra. Al snel werd duidelijk dat er meer dan 100.000 schuldeisers zijn die hun geld willen terugzien van Celsius, terwijl het bedrijf toentertijd beweerde slechts $167 miljoen in de kas te hebben. Masinksy noemde het faillissement destijds de juiste beslissing, zo zei hei “Dit is de juiste beslissing voor onze community en ons bedrijf”.

Wie is Alex Masinksy?

Alex Masinksy was de drijvende kracht achter het Celsius platform. Zijn carrière loopt uiteen. Hij heeft Indonesisch goud naar Zwitserland verkocht en heeft zich bezig gehouden met de handel in giftig Cyanide uit China. Daarnaast profileert hij zichzelf als uitvinder en claimt hij bij veel innovaties en patenten betrokken te zijn geweest wisselend van aspecten die maken hebben met smart grids, Netflix, Twitter en Skype. Veel mensen hebben echter hun twijfels bij deze claims.

Fraude

Was het gewoon onbekwaamheid of hebzucht? Dit waren tot een paar weken geleden open vragen, want toen bracht de door de rechtbank aangestelde onderzoeker haar meer dan 400 pagina’s tellende rapport uit waarin precies werd beschreven wat er met Celsius was gebeurd. In dit enorme rapport geeft de onderzoeker niet alleen details, maar is er bewijs te vinden omtrent systematisch liegen en een piramideconstructie. Volgens het rapport deelde Celsius helemaal niet tot 80% van zijn inkomsten uit aan zijn klanten. Het had in werkelijkheid weinig tot geen winst om uit te keren. Celsius deed ook geen moeite om zijn beloning percentages vast te stellen op basis van zijn winsten. Volgens het rapport stelde Celsius consequent zijn beloningspercentages vast op basis van wat volgens hen nodig was om de concurrentie te verslaan. Gedurende het grootste deel van het bestaan ​​van Celsius overtroffen de beloningen die het betaalde de opbrengsten van het bedrijf. Het hele idee dat 80% werd terugbetaald was een totale verzinsel. 

Gezien CEO Alex stellig was in het verhogen van de rentes moest het bedrijf wel overgaan op riskante investeringsstrategieën. Gedurende 2021 zou Celsius 800 miljoen aan verliezen erkennen. Desondanks vertelde Masinsky in juni 2021 aan de Financial Times dat Celsius één van de minst risicovolle bedrijven was die toezichthouders wereldwijd ooit zouden hebben gezien. Tegen het einde van datzelfde jaar zou Celsius een miljard dollar aan schulden hebben. Het zag er slecht uit.

De Celsius token

Waar het voorgaande duidelijk maakt dat er sprake was van liegen is het daarmee nog geen piramidespel. Hier kwam de eigen Celsius (CEL) token bij kijken. Celsius controleerden de overgrote meerderheid van deze token, namelijk tot 95%. Als de verkoopprijs van CEL zou stijgen, zou de balans van Celsius theoretisch ook stijgen. Het was dan alleen nog een kwestie om klanten te overtuigen CEL te kopen. Vraag naar het token werdt uit het niets gecreëerd door het opzetten van een beloningsprogramma waarbij je bonusrente kon verdienen als je meer CEL bezat. Dit stimuleerde mensen die het meeste uit hun rekeningen wilden halen om CEL te kopen.

Naast het kunstmatig creëren van een vraag naar de CEL token verhoogde Celsius ook de prijs van de token door deze zelf te kopen. Gebruikers wisten dat Celsius de tokens teruggekocht. Wat zij niet wisten is dat dit gebeurde met het geld van hun eigen klanten. Dit kon ook niet anders aangezien Celsius zelf geen winst maakte.

Celsius besloot vanaf 2020 om zijn aan- en verkopen van CEL uit te breiden met als doel de verkoopprijs te verhogen. In plaats van aan- en verkopen wanneer het beloningen moest betalen, begon Celsius zijn aankopen te timen. Dit had te maken het feit dat de top bezitter van CEL, de CEO Alex Mashinsky, hierdoor zijn tokens kon verkopen zonder de prijs te laten crashen.

Volgens het onderzoek heeft Mashinsky tussen 2018 en juni 2022 ten minste 25 miljoen aan CEL tokens verkocht, waarmee hij ten minste $68,7 miljoen wist te realiseren. Daniel Leon, ook een oprichter van Celsius, verkocht minstens 2,6 miljoen aan CEL token voor minstens $9,74 miljoen. Uiteindelijk betekende dit voor de eindgebruiker dat het geld waarvan ze dachten dat het werd gebruikt voor veilige leningen of voor het genereren van rendement, in feite werd verspild. 

Vergelijkbaar met FTX

Bovenstaande feiten komen erg overeen met een ander grote cryptoplatfom dat omviel, FTX. In een eerdere deep-dive bespraken we ook al hoe FTX met zijn eigen FTT token kunstmatig waarde wist te creëren.

Conclusie

In plaats van alleen maar een incompetente geldschieter te zijn, had Celsius een regeling bedacht met hun eigen CEL token waarbij het kapitaal van nieuwe gebruikers werd gebruikt om de waarden van deze token te verhogen. Een hogere CEL waarde kwam de leidinggevenden van Celsius weer ten goede. Zij bezaten veel van deze tokens en verkochten ze.

Dit proces creëerde ook de behoefte om nieuwe klanten fondsen te gebruiken om daarmee oude klanten uit te betalen vanwege hun onmogelijk hogere beloning percentages om groei te stimuleren. Volgens de onderzoeker betekende dit alles dat Celsius sinds de oprichting verlies draaide. Dit betekende dat er altijd nieuwe gebruikers moesten blijven komen om Alex Masinksky zijn bedrijf draaiende te houden. Alls ze niet meer kwamen was het bedrijf gedoemd in te storten. Dit is de tekstboek definitie van een piramidespel waarbij stortingen van nieuwe gebruikers vereist zijn om oude gebruikers te betalen.